Conversie optimalisatie
Conversie-optimalisatie (CRO) draait om het verbeteren van de gebruikerservaring op je website zodat meer bezoekers de gewenste actie ondernemen (een conversie). Voor een webshop betekent dit dat meer bezoekers een aankoop voltooien. Conversie optimalisatie voor webshops zorgt voor betere winstmarges, en zeg nou zelf, welke webshop wil dat nou niet?
In dit artikel bespreken we conversie optimalisatie voor webshops aan de hand van de conversie-optimalisatiepiramide van Bryan Eisenberg. Deze piramide bestaat uit vijf lagen (vergelijkbaar met de piramide van Maslow) die je van onder naar boven doorloopt. Elke laag bouwt voort op de vorige: eerst moet aan de basisbehoeften worden voldaan (een goed werkende, toegankelijke site) voordat optimalisaties in hogere lagen (usability, intuïtie, persuasion) echt effect hebben. We bekijken per laag welke optimalisatie-mogelijkheden er zijn, van technische verbeteringen zoals snelheid en mobielvriendelijkheid tot A/B-testen, UI/UX-ontwerp en psychologische overtuiging-technieken, en geven waar relevant gratis tools als voorbeeld (bijv. Microsoft Clarity, Google Analytics). Dus laten we beginnen met de onderste laag van de conversie-optimalisatiepiramide: Functioneel.
1. Functioneel: de technische basis
De onderste laag is Functioneel: werkt de website naar behoren? Dit is de fundering van elke webshop die conversies wil krijgen. Zonder een technisch goed functionerende site zullen alle inspanningen hoger in de piramide weinig zin hebben. Belangrijke punten in deze fase:
Een goede praktijktip is om zelf periodiek een proefbestelling te plaatsen op je site, of iemand zonder uitleg door je shop te laten browsen. Zo merk je direct of er technische drempels zijn. Daarnaast kun je gebruikersgedrag automatisch monitoren met tools als Microsoft Clarity. Clarity is een gratis tool die heatmaps en sessie opnames biedt. Hiermee kun je zien waar gebruikers klikken en hoe ze navigeren. Clarity detecteert ook “dead clicks” (klikken waarop geen actie volgt) en “rage clicks” (herhaald klikken uit frustratie). Zulke signalen kunnen wijzen op kapotte of onduidelijke elementen. Als je bijvoorbeeld ziet dat veel mensen op een bepaald stukje tekst klikken (dead click), betekent dit wellicht dat ze dachten dat het een knop of link was. Dit is een aanwijzing om je design of functionaliteit te verbeteren.
Samengevat kunnen we stellen: Conversie optimalisatie voor webshops begint met een technisch gezonde website. Los evidente gebreken op, optimaliseer je snelheid, en garandeer basisfunctionaliteit op alle apparaten. Pas als deze fundering staat, heeft het zin om door te gaan naar de volgende laag.
2. Toegankelijk: Een site die voor iedereen bereikbaar is
De tweede laag is Toegankelijk (Accessible). Dit draait om de vraag: kunnen alle bezoekers mijn website gebruiken zonder directe hindernissen? Een toegankelijke website betekent dat iedereen, ongeacht apparaat, browser of eventuele beperking, de content kan bereiken en begrijpen. Enkele aspecten om op te letten:
Hierbij kun je gebruikmaken van gratis tools zoals Lighthouse (onderdeel van Chrome DevTools) voor een automatische toegankelijkheidsaudit, of de WAVE Web Accessibility Evaluation Tool. Deze tools tonen bijvoorbeeld ontbrekende alt-tags of contrastproblemen. Praktijktip: loop de pagina’s van je webshop eens door met de ogen van iemand die slechtziend is. Zijn de letters groot genoeg? Wordt belangrijke informatie niet alleen in kleur aangegeven (bijv. foutmeldingen ook met een icoon of tekst naast een rode kleur)? Kleine aanpassingen kunnen een wereld van verschil maken. Een goed toegankelijke webshop zorgt ervoor dat geen enkele bezoeker onnodig afhaakt omdat hij de site niet kan gebruiken of begrijpen. Hiermee haal je drempels weg voor een groter publiek, wat de basis legt voor stap 3 van de conversie optimalisatie voor webshops.
De derde laag is Bruikbaar (Usable). Dit gaat over pure gebruiksvriendelijkheid: is de site makkelijk te gebruiken en vinden bezoekers moeiteloos wat ze zoeken? Wanneer de functionaliteit en toegankelijkheid op orde zijn, is het tijd om te kijken naar gebruiksgemak. Enkele belangrijke aandachtspunten:
Een handige aanpak om usability-issues te ontdekken is het gebruik van analytics en tools om gebruikersgedrag te analyseren. In Google Analytics 4 kun je bijvoorbeeld een funnel-analyse opzetten van het betaal-proces om te zien bij welke stap de meeste mensen afhaken. Als je merkt dat veel bezoekers de winkelwagen pagina verlaten voordat ze doorklikken naar betalen, kun je die pagina onder de loep nemen (zijn de verzendkosten pas daar zichtbaar en schrikken mensen, is de call-to-action “naar betaalpagina” duidelijk genoeg, etc.?). Ook hier zijn sessierecordings via Microsoft Clarity waardevol: je kunt zien waar mensen mogelijk vastlopen of op twijfelpunten stuiten. Daarnaast kun je gebruikersfeedback direct vragen: plaats bijvoorbeeld een korte vraag op de exit-pagina (“Wat hield je tegen om vandaag te kopen?”) of stuur tevreden klanten een mail met de vraag wat beter kon aan de site.
Dit soort kwalitatieve feedback is goud waard bij de conversie optimalisatie voor webshops met weinig verkeer. A/B-testen zijn namelijk statistisch lastig met een laag bezoekersaantal. Kortom: maak je webshop zo gebruiksvriendelijk mogelijk. Verplaats je in de klant die voor het eerst op je site komt: kan diegene binnen enkele klikken een product vinden en bestellen, zonder zich te ergeren of af te vragen “hoe kom ik nu bij X?”. Hoe minder frictie in de gebruikerservaring, hoe hoger de kans op conversie.
4. Intuïtief: Inzicht in de klant en voorspelbaar gedrag
De vierde laag van conversie optimalisatie voor webshops is Intuïtief (Intuitive). Hierbij gaat het om de beleving en verwachtingen van de gebruiker. Een website is intuïtief als bezoekers zonder nadenken hun weg kunnen vinden en precies begrijpen wat de volgende stap is. Je speelt hier in op de vraag: volgt de site de intuïtie van de gebruiker?
Door onze collectieve ervaring met websites hebben we bepaalde verwachtingen. Bijvoorbeeld: we verwachten een “Contact” of “Account” knop rechtsboven, en dat klikken op het logo ons terugbrengt naar de homepagina. Als jouw webshop aan zulke conventies voldoet, hoeven bezoekers niet na te denken over hoe ze de site moeten gebruiken, het gaat vanzelf. Check je site op dit soort punten (gebruikers moeten niet hoeven zoeken naar essentiële navigatie-elementen).
Daarnaast betekent intuïtief ook dat de volgende stap altijd duidelijk is en dat je onzekerheden bij de gebruiker wegneemt. Stel je een nieuwbezoeker voor die een product aan het bekijken is: welke vragen of twijfels kan hij hebben? Denk aan zaken als “Wat zijn de verzendkosten?”, “Hoe lang duurt de levering?”, “Kan ik retourneren als het niet bevalt?”. Als de site deze vragen proactief beantwoordt op het moment dat het relevant is, voelt de gebruiker zich zeker en begeleid. Niets is zo frustrerend als onzekerheid tijdens het koopproces. Zorg er dus voor dat belangrijke informatie (verzendkosten, levertijd, voorraadstatus, retourbeleid, garanties) tijdig en duidelijk gecommuniceerd wordt, bij voorkeur al op de product pagina of de winkelwagenpagina.
Een intuïtieve webshop overrompelt de bezoeker niet negatief. Vermijd verrassingen in negatieve zin: een veelgehoorde reden voor cart abandonment is dat klanten op de betaalpagina ineens met onverwachte hoge extra kosten worden geconfronteerd (zoals verzendkosten of transactiekosten). Uit onderzoek blijkt dat 39% van de consumenten afhaakt vanwege te hoge extra kosten aan het eind. Wees dus transparant en bij voorkeur proactief over bijkomende kosten, of nog beter, probeer gratis verzending vanaf een bepaald bedrag aan te bieden zodat dit geen obstakel is.
Om in deze laag van conversie optimalisatie voor webshops te verbeteren, is inzicht in je klant essentieel. Ga in gesprek met (potentiële) klanten of bekijk gebruikersonderzoeken: welke verwachtingen en eisen hebben ze? Maak eventueel persona’s of customer journey maps om te begrijpen welke stappen een klant doorloopt en waar twijfel kan ontstaan. Stel, je richt je op een persona “drukke moeder”, dan kun je bedenken dat snelle levering en een soepel mobiel bestelproces prioriteit hebben (en bv. achteraf betalen aanbieden om vertrouwen te wekken). Pas je site aan om tegemoet te komen aan die verwachtingen, of liever: overtref ze waar mogelijk. Een voorbeeld van verwachtingen overtreffen is proactieve communicatie: stuur na bestelling direct een duidelijke bevestiging en volg die op met track&trace info, zo voelt de klant zich op zijn gemak en goed bediend. Praktische tips voor intuïtief ontwerp:
Intuïtief design vergt soms testen met echte gebruikers. Je kunt overwegen om een paar mensen uit je doelgroep een testscenario te laten doorlopen (bijv. “zoek product X en koop het”) terwijl ze hardop denken. Dit kan usability- en intuïtiefouten blootleggen die je zelf over het hoofd ziet. Vaak zijn dit kleine dingen die je eenvoudig kunt verhelpen, maar een groot effect hebben op de conversie optimalisatie voor webshops.
5. Overtuigend: Psychologie en persuasion voor hogere conversie
De bovenste en laatste laag in de conversie optimalisatie voor webshops is Overtuigend (Persuasive). Pas als de onderliggende lagen in orde zijn, de site werkt, is toegankelijk, gebruiksvriendelijk en intuïtief, kun je je richten op het actief overtuigen van bezoekers om tot aankoop over te gaan. Dit is de kers op de taart: waarom zouden ze bij jóu kopen en juist nú? Een belangrijk onderdeel van deze laag is het duidelijk overbrengen van je Unique Value Proposition (UVP), wat maakt jouw webshop of product uniek en waardevol voor de klant?
Zorg dat deze unieke voordelen direct duidelijk zijn zodra iemand op je site of product pagina komt. Dit kan in de vorm van een pakkende slogan, een USP-balk met icoontjes (“Voor 22:00 besteld, morgen in huis”, “Gratis retour binnen 30 dagen”, “Hoogste kwaliteit garantie”), of een onderscheidende product eigenschap. Daarnaast komt hier de psychologie van overtuigen om de hoek kijken. Er zijn veel beïnvloedingstechnieken die je kunt toepassen om twijfelende bezoekers over de streep te trekken. Een bekende leidraad hiervoor zijn de 7 overtuigingsprincipes van Robert Cialdini:
Je hoeft natuurlijk niet alle principes tegelijk toe te passen. Kijk welke bij jouw webshop passen. Voor webshops zijn social proof en schaarste/urgentiebesef doorgaans erg effectief. Ook het opbouwen van vertrouwen valt onder deze laag: 19% van de consumenten noemt gebrek aan vertrouwen (men vertrouwt de site niet met creditcardgegevens) als reden om een aankoop niet af te ronden. Bouw daarom vertrouwen met duidelijke contactinformatie, een professioneel design, klantbeoordelingen, en beveiligingsindicatoren (SSL-certificaat, vertrouwde betaalmethodes).
Denk ook aan de copywriting op je site: spreek de taal van de klant en focus op voordelen. Bijvoorbeeld, in plaats van alleen productfeatures te lichten, benoem hoe het product een probleem oplost of het leven verbetert van de klant. Emotie speelt een grote rol in beslissingen. Goede teksten en beelden wekken enthousiasme of nemen twijfel weg. A/B-test eventueel verschillende kopteksten of call-to-action teksten om te zien wat beter converteert.
A/B-testen en experimenten in de bovenste lagen
In de hogere lagen (intuïtief en vooral overtuigend) komen we in het terrein waar je veel kunt experimenteren. Kleine wijzigingen in design, tekst of plaatsing kunnen de conversie beïnvloeden. Het is dan ook aan te raden om naarmate je aan dit finetunen begint, A/B-testen in te zetten voor belangrijke wijzigingen. Bij een A/B-test toon je variant A aan de helft van de bezoekers en variant B aan de andere helft, om te meten welke beter presteert.
Let op: zorg dat je voldoende verkeer en conversies hebt om statistisch significante resultaten te behalen, anders kun je beter kiezen voor iteratieve verbeteringen op basis van best practices en kwalitatieve feedback. Voor veel startende of kleinere webshops geldt dat A/B-testen pas nuttig wordt bij een bepaald schaalniveau (enkele duizenden bezoeken per variant minimaal voor betrouwbare conclusies).
Zijn je bezoekersaantallen hoog genoeg, dan zijn er gelukkig gratis of betaalbare middelen om te testen, nu Google Optimize niet meer beschikbaar is. Zo biedt VWO (Visual Website Optimizer) een gratis pakket voor beperkte volumes (tot ~50.000 maandelijkse bezoekers). Een andere optie is Plerdy, dat onbeperkt A/B-testen toelaat in hun gratis plan. Met zulke tools kun je bijvoorbeeld twee versies van een product pagina of de betaal-stappen vergelijken en via Google Analytics 4 de uitkomst meten (GA4 integreert vaak met deze tools voor resultaatanalyse). Heb je geen tool, dan kun je in eenvoudige gevallen ook handmatig testen – bijvoorbeeld een week variant A en de volgende week variant B, al moet je dan corrigeren voor seizoensinvloeden en het is minder precies.
Focus bij experimenten vooral op de elementen in deze toplagen: teksten, visuals, aanbiedingen, lay-outvariaties. Test niet of je site het “überhaupt doet”, als er iets functioneels mis is, fix dat meteen voor 100% van de bezoekers (dat hoef je niet te testen). A/B-testen is bedoeld om te finetunen waar je twijfelt welke optie beter overtuigt of prettiger is voor de gebruiker. Bijvoorbeeld: converteert een rode “Bestel nu” knop beter dan een groene “In winkelwagen” knop? Of werkt een product video beter dan een foto? Dit soort hypotheses kun je met een test onderbouwen in de praktijk.
Conclusie conversie optimalisatie voor webshops
Conversie optimalisatie voor webshops is geen eenmalig project maar een continu proces van verbeteren. De vijf lagen van de conversiepiramide van Eisenberg bieden een handige structuur: begin onderaan en werk omhoog. Praktisch betekent dit: eerst de basis (techniek en toegankelijkheid) op orde, dan usability verbeteren, vervolgens intuïtief maken en ten slotte overtuigende elementen toevoegen. Zo voorkom je dat je bovenin gaat “symptoom bestrijden” terwijl er onderin nog gaten zitten. Enkele praktische tips om af te sluiten:
Tot slot: wees geduldig en systematisch. Conversie-optimalisatie is vaak het optellen van tientallen kleine verbeteringen die samen een grote sprong opleveren. Een verbetering van 0,5% hier en 1% daar lijkt weinig, maar kan in totaal het conversiepercentage verdubbelen. Blijf leren (bekijk bijvoorbeeld blogs en bronnen over CRO) en blijf je verplaatsen in je klant. Met de piramide-aanpak houd je overzicht en zorg je dat je niets overslaat. Succes met het optimaliseren van je webshop, en onthoud: elke verbetering, hoe klein ook, betekent meer tevreden klanten en uiteindelijk meer omzet
Gratis Online Marketing Scan?
Wil jij weten hoe jouw online marketingstrategie scoort? Vraag dan hieronder eenvoudig een gratis Online Marketing Scan aan! Ontvang een gedetailleerd rapport met inzichten en praktische tips om jouw online zichtbaarheid en conversies te verbeteren.
Wat zeggen onze klanten over ons?
4.7 van 5 sterren op basis van 116 reviews